Please scroll down for English

“Perdenin Arkasında”
22.12.2018, 18:00-21:00
Umurbey Mahallesi
(Darağaç)

“Savaş bütün dünyaya eziyet çektirirken, Rio de Janeiro’nun günlük gazeteleri, Bangú Kulübü’nün sahasına Londra’nın bombardımanını duyurdular.”*

Kültür için Alan tarafından desteklenen Monitor, 2018’in son sergisinde Francis Alÿs ve Ege Berensel’i “Perdenin Arkasında” başlıklı sergide bir araya getiriyor. Futbolun ilk ortaya çıktığı yıllardan bugüne siyaset ile olan yakın ilişkisine odaklanan sergi 22 Aralık Cumartesi günü Darağaç’ta ziyaret edilebilecek.

Sergiye evsahipliği yapan İzmir’in en eski yerleşim yerlerinden Umurbey Mahallesi (Darağaç), aynı zamanda kentin ilk sanayi bölgelerinden biri olma özelliğini taşıyor. 19. yüzyılın sonlarına doğru Türkiye’de ilk kez İzmir’in Bornova semtinde oynanmaya başlayan futbolun bu bölgeye taşınması ise Panionios Kulübü’nün 20. yüzyıl başlarında futbol sahasına dönüştürdüğü bugünkü Alsancak Stadı ile gerçekleşiyor. İlerleyen yıllarda sanayi kuruluşlarına ve buralarda çalışan işçilere evsahipliği yapan Darağaç, bu kuruluşların kapatılmasıyla mahalle sakinleri tarafından yavaş yavaş terk edilerek günümüzdeki haline geliyor.

Ortaya çıktığı ilk yıllarda yasaklanan, yasaklandıkça daha çok ilgi gören futbol, ilerleyen yıllarda meydan okuma özelliğiyle kitleleri sakinleştirmek üzere kullanılacaktı. İngiltere’de kabul görmesinin ardından aristokrat sınıfa hitap eden bir meşgaleye dönüşse de emekçi kesimin hakkını aramaya kalkışmasını önleyecek bir enstrüman olarak kapitalizm tarafından keşfedilip yatıştırıcı olarak kullanılması gecikmemişti. İngiltere’den dünyaya ihraç edilen futbolun kitleleri etkisi altına alan özelliği, toplumda yaşanan sorunlarla gerginliği artan ortamın enerjisini dağıtmak üzere kullanılsa da kapitalist sistem tarafından arzu edilmeyen bir sonuç olarak, futbolun bir direniş biçimi olması engellenememişti.

Ege Berensel’in, Bursa’nın solcu semtindeki bir kulübe dair araştırması niteliğindeki çalışması Dinamo Mesken, SALT Araştırma Fonları tarafından 2013 yılında desteklendi. 1975’te Bursa’nın Mesken semtinde kurulup, 12 Eylül 1980 Askeri Darbesi sonrasında “ulusal değerlere açık bir saldırı” gerekçesiyle kapatılan kulübün yönetici ve futbolcularından bazıları gözaltı, işkence ve çeşitli cezalara maruz kaldıkları gibi, kontrol altına alınan Mesken Mahallesi’ndeki sakinler, bölgeyi terk etmek zorunda bırakıldı. Kulüplerin hala isimleri için mücadele ettiği günümüzde, 2008 yılında Meskenspor ismiyle tekrar kurulan kulüp, dezavantajlı gruplara sosyal fayda sağlamak, ayrıştırma değil bütünleştirme yaratmak için çalışmalarına devam ediyor.

Francis Alÿs, Paradox of Praxis 5 isimli çalışmasını, 1980 sonrası neo-liberal ekonomi politikalarının etkisiyle suç oranının arttığı Meksika’nın Juarez kentinde gerçekleştirdi. Futbol oynamak için ideal bir yer olarak gösterilmeyen Juarez’in futbol takımı Indios’un başarısı kente heyecan ve mutluluk getirse de kısa süre içinde şiddet, burada da kendini gösterdi. Francis Alÿs 2013 yılında ürettiği çalışmasında, suçun ve şiddetin bitmediği sokaklarda alev almış futbol topunu sürüklerken, karanlıkta gizlenenler görünmeye başlar. Yıkık ve terk edilmiş binalar arasında ilerleyen Alÿs, siren seslerinin gece kulüplerinden ve sokak müzisyenlerinden gelen seslere karıştığı suç mahallerinden geçer. Karşıtlıkların birliği olan ateşe yakından baktığımızda karmaşıklaşır, yolumuzu aydınlatan tarafına yok etme gücü eklenir. Gecenin ve kentin gün ışığında bile aydınlanamayan karanlığına doğru, ardında kıvılcımlar bırakarak ilerlemeye devam eder.

Perdenin arkasında yüzyıllardır gizlenenlerin üzerindeki tozları, nefessiz kalma pahasına dağıtmayı göze alanların yaşam öykülerine saygı duruşu niteliğindeki sergi, 22 Aralık Cumartesi günü Darağaç’ta ziyaret edilebilir.

* Eduardo Galeano, Gölgede ve Güneşte Futbol, Çev. Önalp E. – Kutlu M. N., Can Sanat Yayınları, 1998, İstanbul, sf. 132

 

“While the war was tormenting the whole world, daily newspapers of Rio de Janeiro announced London’s bombing Bangú Club’s field.” *

Monitor, supported by Spaces of Culture, gathers together artists Francis Alÿs and Ege Berensel in the exhibition entitled “Behind the Curtain”. The exhibition focuses on the close relationship of footbal with politics since the emergence of football. The exhibition can be visited in Darağaç, İzmir on Saturday, 22nd of December.Umurbey District (Darağaç) hosting the exhibition, is one of the oldest settlements of İzmir and also one of the first industrial regions of the city. The first time football games were played in Turkey was through the end of 19th century in Bornova, İzmir. Construction of Alsancak Stadium by Panionios Football Club in early 20th century carried football to Darağaç region. In years, Darağaç became an industrial zone hosting factories and workers, and as the factories started to close down, the settlers left the region gradually.

In early years of its emergence, people were banned to play football which further developed people’s attraction. In years to follow, football was used to calm down masses owing to its challenging character. Although football became an entertainment for aristocratic class after its acceptance in Great Britain, it was not long that capitalism started to use it as an instrument to prevent the working class from seeking their rights and as a tranquilizer of the working class. Exported from Great Britain, football’s great impact on masses was used to reduce tension caused by social problems, but contrary to the capitalist system’s expectations, football’s becoming a form of resistance could not be prevented.

Ege Berensel’s research work Dinamo Mesken about a football club in a leftist district of Bursa, was supported by SALT Research Funds in 2013. The club was established in Mesken district of Bursa in 1975 and following the military coup of 12 September 1980, some executives and football players of the football club were detained, tortured and received penalties on claims of “clear attack to national values”. Settlers of the region that was kept under command, were forced to leave the region. The club still fights for its name today. In 2008, the club was re-established as Meskenspor and continues to work for disadvantaged groups and for uniting rather than discriminating people.

Francis Alÿs produced his work Paradox of Praxis 5 in Juarez, Mexico, where crime rate increased due to the impact of post-1980 neo-liberal economic politics. While Juarez is not considered to be an ideal place for development of football, the city’s football team Indios’ success brought enthusiasm and happiness to the city. Nevertheless, violence showed up here as well. In Francis Alÿs’ work dated 2013, people hiding in dark starts to appear as Alÿs drives a burning football in the streets of the city where crime and violence prevails. Alÿs moves among ruined and abandoned buildings and passes through crime scenes as siren sound mixes up with the sound of night clubs and street musicians. The fire, which is the union of controversies, becomes complicated looking from a close distance and its devastating power is added to its side that enlightens our way. It continues to move on towards the dark side of the night and city leaving sparkles behind.

The exhibition can be considered as a stand in silence for life stories of those who dare to blow the dust on all those hidden behind curtains for years, at the cost of remaining breathless. The exhibition can be visited in Darağaç on 22nd December.

* Eduardo Galeano, Gölgede ve Güneşte Futbol, translation by Önalp E. – Kutlu M. N., Can Sanat Yayınları, 1998, İstanbul, p. 132